Wanneer je je huis wilt isoleren, dan wil je het eigenlijk afschermen. Je plaatst een afscheiding die de temperatuur (thermische isolatie) of het geluid (akoestische isolatie) van de omgeving tegenhoudt. Op dit moment is de vraag naar thermische isolatie erg groot. We willen namelijk allemaal op een eenvoudige wijze efficiënter en zuiniger met energie omgaan. Om daarmee te besparen en minder CO2 uitstoten. De markt biedt een breed assortiment aan isolatiematerialen om dit voor elkaar te krijgen.
Chemie-based vs. Biobased
Wanneer je zonder na te denken naar de bouwmarkt loopt, of een doorsnee isolatiebedrijf de klus laat klaren, is de kans groot dat er PIR-platen, glas- of steenwoldekens in je huis terecht komen. Voor moeilijke plekken, kieren en gaten ligt PUR-schuim voor de hand. En ook EPS (piepschuim) is nog mateloos populair. Allemaal prima materialen, goedgekeurd immers, en ook de overheid (via de website van milieucentraal bijvoorbeeld) moedigt het gebruik van deze materialen aan. Toch is het misschien slim om net even verder te kijken.
Tegenstrijdig
Om te beginnen: waarom gebruik je om het milieu te ontzien en klimaatverandering tegen te gaan materialen die wel thermische isolatie bieden, maar zelf verre van milieuvriendelijk zijn? Dat geldt zowel voor de grondstoffen, als voor het productieproces. Daar komt nog bij dat deze materialen vaak niet het beste zijn voor de gezondheid van de mens: voor degene die ermee moet werken en degene die leeft in een huis dat ermee geïsoleerd is. Dat terwijl er natuurlijke alternatieven bestaan. Dus je hoeft niet te kiezen voor deze materialen. Natuurlijke – biobased – isolatiematerialen van:
 houtvezel |  schapenwol |  gerecycled katoen |
zorgen ook voor thermische isolatie. En meer dan dat.
De voordelen even op een rijtje
voordat u een keuze voor een isolatie materiaal maakt, raden wij u aan kennis te nemen van de onderstaande eigenschappen en aspecten.
Natuurlijke voordelen vs. eindige nadelen
Glas- en steenwol zijn gemaakt van eindige grondstoffen (respectievelijk gerecycled glas en vulkanisch gesteente). Het recyclen van deze materialen zelf – als dit al gebeurt – kost erg veel energie. Bovendien is voor steenwol intensieve mijnbouw nodig, met bijbehorende negatieve gevolgen voor de leefomgeving. Geschikt zand voor glas wordt ook steeds schaarser, waardoor oud glas beter gerecycled kan worden tot nieuw glas dan tot isolatiemateriaal. PIR, PUR en EPS zijn gemaakt van aardolie wat we nu toch echt zoveel mogelijk in de grond moeten laten zitten. Bij het productieproces zijn ook nog eens allerlei andere chemicaliën nodig die zorgen voor vervuiling en verstoring van ecosystemen.
Circulair
Natuurlijke isolatiematerialen zijn hergroeibaar en daarnaast gemakkelijker te hergebruiken. En wanneer dit niet gebeurt, komen ze weer in de biologische kringloop terecht. Geen vervuiling door de materialen zelf en geen extra toevoeging van CO2 aan de natuurlijke koolstofcyclus op aarde dus. Deze materialen slaan juist CO2 op! Houtvezelisolatie bestaat uit een restproduct van de houtindustrie, de schapenwolisolatie die wij verkopen is een restproduct van natuurlijke landschapsbeheer van Alpenweiden. Gerecycled katoen spreekt voor zich. Hennep is een gewas dat razendsnel groeit en daarmee razendsnel CO2 opslaat. Kurk tot slot wordt op duurzame wijze 'geoogst' van de bast van de kurkeik.
Dampopen en vochtregulerend
Een ander belangrijk onderdeel van isolatie is de vochtregulering. Je wilt de warmte in eerste instantie vasthouden, maar ook ervoor zorgen dat er geen vochtig, ongezond binnenklimaat ontstaat. En tevens wil je niet dat er vocht in de constructie van het huis en de isolatiematerialen terechtkomt. Dit laatste leidt namelijk ook tot allerlei problemen (ongezonde schimmels, of verzwakte constructies door rotting). In tegenstelling tot de niet-natuurlijke materialen zijn natuurlijke isolatiematerialen dampopen (laten damp door, maar geen warmte ontsnappen) én reguleren ze de luchtvochtigheid. Zij nemen een deel van het vocht op in de vezels, en staan dit weer af wanneer de luchtvochtigheid laag is. Bij de juiste toepassing van de materialen zorgt dit voor een gezond binnenklimaat en een lange levensduur van de isolatie en de constructie.
Faseverschuiving
Er is een andere belangrijke eigenschap die niet veel mensen kennen, maar die natuurlijke isolatiematerialen veel aantrekkelijker maken: faseverschuiving. De vochtregulerende capaciteit van natuurlijke isolatiematerialen, zorgt ervoor dat het een tijdje duurt voordat de warmte door het materiaal heen dringt. Net zoals bomen een bos koel houden in de zomer, houden biobased isolatiematerialen uw woning koeler. Dat komt doordat verdampende vocht warmte uit de omgeving onttrekt. Deze faseverschuiving is voor vrijwel alle natuurlijke materialen hoger dan bij de niet-natuurlijke tegenhangers. Natuurlijk isoleren betekent dus niet alleen behaaglijk warm in de winter, maar ook lekker koel in de zomer. Met de opwarming van de aarde is dat ook iets om bij stil te staan.
Gezondheid
Er zijn meer gezondheidsvoordelen van natuurlijke isolatiematerialen. Naast het zorgen voor een gezonde klimaat in huis door vochtregulering, geven zij ook geen schadelijke stoffen af zoals veel gangbare materialen wel doen (PUR is hier berucht om). Simpelweg omdat deze niet toegevoegd zijn; totaal overbodig om tot grootse prestaties te komen. Het specifieke geval van schapenwol heeft nog een extra functie, namelijk dat de keratinevezels in de wol aangetoond lucht zuiverend werken. Tot slot zijn natuurlijke materialen veel fijner om mee te werken: geen jeuk en kriebels, niet het gevaar giftige stoffen in te ademen tijdens de verwerking. Een opluchting dus voor de (doe-het-zelf) klusser.
Prijs
Om te beginnen, een Dacia is ook niet hetzelfde als een Volvo. Dat het ene product meer kost dan het ander, wordt ook bepaald door de kwaliteit. Hoewel de prijzen de afgelopen jaren sterk naar elkaar toe groeien, zijn natuurlijke isolatiematerialen nog altijd kostbaarder dan de chemische.
Op de langere termijn, verdien je in beide gevallen de kosten terug door besparing op de energierekening. De besparing zal bij het biobased alternatief hoger zijn wanneer u in de zomer minder gebruik maakt van de airco. Uiteindelijk duurt het terugverdienen met biobased materialen zo misschien een jaartje langer, bijvoorbeeld 7 in plaats van 6. Maar is dat verschil nu zo belangrijk? Het isoleren van een huis is niet iets dat je elke dag doet, het liefst maar één keer en dan het liefst in één keer goed. Je kunt iets besparen door chemische materialen te gebruiken, maar is dat het waard? De keuze is aan u...