Terug

Door de bomen het bos: Isolatie waardes

Door de bomen het bos: Isolatie waardes

Er is geen ontkomen meer aan: we moeten veel zuiniger en efficiënter met energie omgaan. En de energie die we gebruiken moet zo min mogelijk – bij voorkeur helemaal niet – afkomstig zijn van fossiele brandstoffen. Gelukkig beschikken we tegenwoordig over de technologie en de materialen waarmee dit relatief eenvoudig mogelijk is. Maar waar te beginnen?

Het begin: isoleren van de woning

Een belangrijke plek waar we energie verbruiken is in ons eigen huis, en het verduurzamen van woningen is dan ook een logisch beginpunt. Om dit slim aan te pakken, begin je niet halsoverkop met het plaatsen van PV-panelen, warmtepompen en andere installaties. Bekijk eerst of er mogelijkheden zijn om de woning beter te isoleren. Pas daarna wordt duidelijk hoeveel energie je daadwerkelijk verbruikt en welke installaties nodig zijn om zoveel mogelijk in de eigen energiebehoefte te voorzien.

Waarom we anders met energie moeten omgaan, behoeft tegenwoordig weinig uitleg meer. Maar wat al die verschillende eigenschappen van isolatiematerialen betekenen, verdient wel wat extra toelichting. Er is genoeg informatie te vinden online, maar het blijft taaie kost. Hier volgt een beknopte uitleg van de belangrijkste isolatiewaardes zodat je door de bomen het bos ziet. Om te beginnen een algemeen verhaal dat voor zowel traditionele, als biobased isolatiematerialen geldt. Aan het einde volgt een uitleg over de meerwaarde die biobased isolatiematerialen hebben (naast de veel beperktere impact ervan op milieu en klimaat).

Isolatiewaarde Lambda

De Lambda, of L-waarde, geeft de isolatiewaarde van het materiaal aan op basis van de dichtheid ervan, dus ongeacht de dikte. Deze waarde zegt iets over de mate waarin het materiaal de warmte geleidt (en daarmee verliest). Hoe lager de waarde, des te minder warmte gaat er verloren en des te beter het dus isoleert.

De Lambda-waarde, aangegeven met de Griekse letter Lambda (λ), wordt uitgedrukt in W/mK: het doorgelaten vermogen per 'meter Kelvin'. Het gaat dan om het warmteverlies in Watt per meter en per graad temperatuurverschil tussen beide zijden van het isolatiemateriaal. Dit zegt iets over de isolatiewaarde van het materiaal zelf, zonder de dikte erbij te betrekken.

In de praktijk heb je natuurlijk wel te maken met verschillende diktes isolatiemateriaal. Je staat bijvoorbeeld voor een keuze, omdat je slechts beperkte ruimte hebt om isolatiematerialen te plaatsen. De hogere, minder isolerende Lambda-waarde van een materiaal kun je compenseren door te kiezen voor meer dikte van het materiaal.

Isolatiewaarde Rd

De Rd-waarde (vaak ook simpelweg aangeduid met R) geeft de isolatiewaarde aan van een materiaal met een bepaalde dikte. De R staat hier voor resistance en de d voor declared. Dit wil zeggen: de weerstand die het materiaal met een specifieke dikte heeft zoals verklaard door de producent van het materiaal.

De Rd-waarde (of R-waarde) staat voor d/λ, de dikte van het materiaal gedeeld door de Lambda-waarde. Het wordt uitgedrukt in m²K/W, de mate van weerstand die het materiaal per vierkante meter biedt tegen warmteverlies.

Let op: bij Rd geldt juist dat een hogere waarde staat voor meer weerstand en dus een betere isolatie (andersom dus dan bij de Lambda-waarde, waar een lagere waarde wijst op betere isolatie-eigenschappen).

Isolatiewaarde Rc

Wanneer je vervolgens naar het totale plaatje van de isolatiewaarde van een constructie van de woning wilt kijken, gebruik je de isolatiewaarde Rc. De R vertegenwoordigt wederom resistance en de c in dit geval construction. Daarbij worden niet alleen het isolatiemateriaal maar ook de muren, balken, dakpannen, vloer en dergelijke meegerekend. Deze waarde is van belang wanneer het Bouwbesluit een rol speelt bijvoorbeeld. Nieuwbouw (de eisen voor renovatieprojecten zijn weer anders) moet aan de volgende Rc-waarde voldoen volgens het bouwbesluit van 2021:

Dak: > Rc 6,3 m²K/W
Vloer: > Rc 3,7 m²K/W
Gevel: > Rc 4,7 m²K/W

Wanneer deze waardes zijn bereikt, dan kun je dus met een gerust hart stellen dat de isolatie geslaagd is. Eventueel kijk je hierna welke installaties er nodig zijn om zoveel mogelijk in de eigen energiebehoefte te voorzien.

Let op: ook bij Rc geldt dat een hogere waarde staat voor een betere isolatie (andersom dus dan bij de Lambda-waarde).

'Passief' bouwen

Bij een 'passiefhuis' geldt de eis om een minimale Rc-waarde voor vloer, gevels en dak te behalen van 8,0 W/m²K. De gedachte achter een passiefhuis is om het dusdanig te isoleren dat de goed geïsoleerde constructie zelf zorgt voor een aangenaam binnenklimaat, zowel in winter als in de zomer. Daarbij is dan in principe geen traditioneel verwarmings- of koelsysteem meer nodig. In de praktijk hebben passiefhuizen een Rc van tussen de 8 en 10 m²K/W.

Biobased isoleren

Bovengenoemde isolatiewaarden horen bij het onderdeel 'thermische isolatie' (om de temperatuur vast te houden). Dit is echter slechts een deel van het isolatieverhaal. Door de bijkomende voordelen - naast thermische voordelen - is het gebruik van biobased isolatiematerialen een erg aantrekkelijke optie. De keerzijde van een goede thermische isolatie met niet-biobased materialen kan namelijk resulteren in problemen met de vochtregulering. Dit kan weer leiden tot problemen (rotting of schimmelvorming) in de constructie. Biobased materialen beschikken over zogenaamde dampopen eigenschappen om – mits goed toegepast – voor een goede vochtregulering te zorgen. Hierdoor blijft de warme lucht binnen, maar kan vocht wel ontsnappen uit de constructie.

Ook houden deze traditionele materialen de warmte in de winter misschien prima vast, maar doen dit ook tijdens een hete zomer. De faseverschuiving (de traagheid waarmee de biobased materialen warmte opnemen en afstaan) van biobased isolatiematerialen zorgt ervoor dat zij niet alleen de warmte vasthouden in de winter, maar ook de koelte in de zomer.

Tot slot hebben verschillende biobased materialen nog andere aantrekkelijke eigenschappen die met name betrekking hebben op een gezond binnenklimaat. Zij bevatten bijvoorbeeld geen schadelijke stoffen die vrijkomen en de gezondheid van de bewoners kunnen schaden. Of zij hebben – zoals in het geval van isolatie op basis van schapenwol – zelfs positieve invloed op het binnenklimaat. De keratinevezels in de wol zorgen namelijk voor luchtzuivering. En dat alles ingebouwd in de constructie van de woning!

Vergelijk producten Verwijder alle producten

You can compare a maximum of 3 products

    Hide compare box
    BioBeest 9.8 / 10 - 24 Reviews @ Webwinkel Keur
    Wij slaan cookies op om onze website te verbeteren. Is dat akkoord? JaNeeMeer over cookies »