Biobased en circulair bouwen

Hartstikke mooie materialen hoor, maar wat betekent deze termen nu eigenlijk, bio-based en circulair? En waarom zou ik anders moeten gaan bouwen? Dat zijn goede vragen die het waard zijn om even uitgebreid bij stil te staan.

Wat is het?

Biobased
Biobased bouwmaterialen zijn op natuurlijke wijze gegroeid, in ons geval grotendeels van plantaardige oorsprong. Deze materialen moeten op relatief korte termijn hernieuwbaar zijn - terug kunnen groeien – en de (lokale) winning mag geen ingrijpende schade toebrengen aan de omgeving. In onze webshop vind je bijvoorbeeld producten van gecertificeerd hout, biologisch geteelde hennep en lijnolie. Dierlijke oorsprong kan ook voldoen, zoals het geval is bij de isolatiematerialen van schapenwol. Bij sommige producten ligt het etiket biobased wat minder voor de hand. Minerale producten als leem en klei 'groeien' in Nederland weer snel aan en zijn gemakkelijk te winnen, maar dat geldt niet overal. Daarom kan leem in Nederland wel met recht het predicaat biobased krijgen en in een ander land niet.

Circulair
Circulaire bouwmaterialen zijn volledig herbruikbaar en maken zo onderdeel uit van een kringloop. Het idee hierachter is dat we de oude lineaire productieketens (winnen, produceren, weggooien) moeten vervangen door circulaire ketens. Hierbij ontstaat in de laatste fase geen afval, maar een nieuwe grondstof. Circulaire materialen hoeven niet per se biobased te zijn. Zo kunnen veel metalen vrijwel oneindig hergebruikt worden in de technologische kringloop. Alle biobased materialen passen in een natuurlijke kringloop* en zijn daarom altijd circulair.

* Bij koolstof is het belangrijk onderscheid te maken tussen de korte (of snelle) en lange kringloop. Uiteindelijk zijn ook fossiele brandstoffen circulair als je de periode waarna je kijkt maar groot genoeg maakt. Als je miljoenen jaren de tijd hebt, dan ontstaat er immers weer nieuwe olie, steenkool en gas uit de gefossiliseerde resten van planten en dieren. Maar het probleem is juist dat we deze tijd niet hebben en dat we deze brandstoffen veel sneller verbruiken dan de tijd die nodig is om ze opnieuw te vormen. Daarom is vanuit de circulaire gedachte alleen de korte koolstofkringloop relevant.

Grijs gebied
Net zoals 'groen', 'duurzaam' en 'milieuvriendelijk' worden biobased en circulair nogal eens misbruikt als holle reclameleuzen. Een oppervlakkig trucje om jezelf snel en gemakkelijk een groen imago aan te meten. Maar wanneer je de termen serieus neemt, open staat voor de logica erachter en deze consequent toepast, dan gaat er een hele wereld aan nieuwe mogelijkheden open.

De voordelen van biobased materialen op het gebied van duurzaamheid, maar ook van gezondheid en welzijn, spreken meestal voor zich. Toch moeten we eerlijk zijn over de grijze gebieden die je hier en daar tussen het groen tegenkomt. Zo mag je het eerder genoemde leem, een minerale bouwstof, dus met een gerust hart biobased noemen, mits deze op de juiste wijze en op de juiste plek is gewonnen. En voor sommige materialen ontbreken (nog) goede honderd procent biobased alternatieven en moet je op zoek naar de meest duurzame oplossing van het moment. Soms kan het ook duurzamer zijn om bijvoorbeeld gerecycled plastic te gebruiken in plaats van een natuurlijker materiaal. Omdat je het plastic dan in een kringloop betrekt en zo voorkomt dat toch al bestaand plastic tot afval gedegradeerd wordt, of omdat het biobased materiaal van ver komt en de winning en productie veel energie kost.

Waarom?

Duurzaamheid
De redenen om onze manier van leven (en dus ook hoe wij bouwen) flink om te gooien, dringen zich op. Het grootschalige gebruik van fossiele brandstoffen zorgt niet alleen voor klimaatverandering met alle gevolgen van dien, maar ook voor vervuiling van grond water en lucht, voor vernietiging van onze natuurlijke omgeving en het uitputten van grondstoffen. De productie en transport die bij de cement-industrie hoort bijvoorbeeld, is verantwoordelijk voor maar liefst 8% van de wereldwijde CO₂-uitstoot.

De logica van het oude bouwen op basis van ongelimiteerd gebruik van fossiele grondstoffen en het voor lief nemen van de negatieve gevolgen hiervan voor mens en omgeving, is rijp voor het museum. Om de aarde leefbaar te houden moet het roer om, of we nu willen of niet. Met Biobeest willen wij ervoor zorgen dat biobased bouwen niet langer een luxe is voor een milieubewuste, hippe bovenlaag, maar vanzelfsprekend en betaalbaar voor iedereen. Dat we hergebruik als een compromisloos uitgangspunt gaan zien, veel meer dan die leuke geldbesparende bonus die het nu vaak is. En dat we onze materialen zoveel mogelijk lokaal betrekken.

sociale huurwoningen Ecodorp Boekel

Gezondheid en comfort
Een belangrijk bijkomend voordeel van biobased bouwen is het positieve gezondheidseffect. Zowel voor de bewoners als voor degenen die het harde werk doen. De materialen hebben niet of nauwelijks schadelijke stoffen en zorgen daarnaast voor constructies met een zeer gezond binnenklimaat. Ademende, dampopen bouwmaterialen zorgen voor het behoud van warmte in de winter en koelte in de zomer. Ook de natuurlijke (in plaats van synthetische) geuren, ambiance en sfeer dragen bij aan het algehele comfort. Een huis van biobased materialen geeft de bewoner een ongekend fijne woonervaring. Bij bouwers zorgt het voor een gezondere werkomgeving en de voldoening van het concreet bijdragen aan een echt betere toekomst.
sociale huurwoningen Ecodorp Boekel

“Als je isoleert om je huis milieuvriendelijker te maken, waarom zou je dan milieuonvriendelijke, ongezonde materialen gebruiken? Je kunt het gelijk helemaal goed doen, met de hoogwaardige biobased producten die er nu al zijn.”

Kennis en materialen bij Biobeest
En? Klaar om het avontuur aan te gaan en al pionierend het groene bouwen verder te ontdekken? Met Biobeest willen wij laten zien wat er allemaal mogelijk is op het gebied van duurzaam bouwen. Wij weten dat het kan, dat het werkt, en dat er nog veel meer kan. Massief houten hoogbouw van kruislaaghout (CLT), sociale – en dus betaalbare – huurwoningen: the sky is the limit. Bij Biobeest vind je een ruim assortiment aan biobased bouwmaterialen en daarnaast bieden wij uiteenlopende mogelijkheden om de bijbehorende kennis en vaardigheden op te doen. Zo organiseren we workshops, geven advies op maat en beantwoorden vragen over de materialen. Neus daarom rustig rond in de webshop, laat je informeren en adviseren, doe mee aan workshops, of kom gewoon eens langs op onze locatie in Nijmegen. Wacht in ieder geval niet langer. Spring aan boord en dompel je onder in een fascinerende wereld vol nieuwe materialen, technieken en nieuwe mogelijkheden.

kalkhennep beton

kruislaaghout (CLT)

isolatie van gerecycled katoen